Bəzi Latın Amerikası ölkələri şiddətli quraqlıq və digərləri daşqınların yaratdığı xəstəlik epidemiyaları ilə mübarizə apararkən, Dünya Meteorologiya Təşkilatı ötən gün bölgədə ekstremal hava və iqlim şoklarının daha da kəskinləşdiyi barədə xəbərdarlıq edib.

"DogruXeber.az"ın Routers xəbər agentliyinə istinadən məlumatına görə, BMT-nin meteoroloji agentliyi 2022-ci ildə iqlimin vəziyyəti ilə bağlı yeni hesabatında bildirib ki, Latın Amerikası və Karib hövzəsi sürətlənmiş istiləşmə və dəniz səviyyəsinin qalxması ilə bağlı “spiral xarakterli təsirlərin amansız dövrü”nə tutulub. Ümumdünya Təşkilatının baş katibi Petteri Taalas, uzun müddət davam edən La Nina iqlim hadisəsindən təsirləndiyini, "lakin insanların səbəb olduğu iqlim dəyişikliyinin əlamətdar xüsusiyyətini də daşıyırdı" - deyə bildirib.

O, yeni gələn El Nino istiliyinin artıracağı və özü ilə daha ekstremal hava gətirəcəi xəbərdarlığını edib.

El Nino, mərkəzi və şərq Sakit okeanda ekvatorun yaxınlığında orta səviyyədən daha isti dəniz səthi temperaturu ilə qeyd olunur, La Nina isə əks təsir göstərir.


Havanada açıqlanan Ümumdünya Ticarət Təşkilatının hesabatının əsas məqamları:

• Latın Amerikası və Karib hövzəsində 1991-2022-ci illər ərzində orta hesabla hər on ildə təxminən 0,2 dərəcə istiləşmə tendensiyası (Meksika və Karib hövzəsində daha yüksək) qeydə alınmışdır ki, bu da rekord göstəricidir.

• Cənubi Atlantika və subtropik Şimali Atlantikada dəniz səviyyəsi qlobal orta göstəricidən daha yüksək sürətlə artıb, sahilyanı daşqın və şirin su ilə çirklənmə riskini artırıb.

• Son dərəcə yüksək temperatur, aşağı hava rütubəti və şiddətli quraqlıq Argentina və Paraqvay da daxil olmaqla ölkələrdə rekord sayda yanğınlara səbəb olub.

• Yanğınlar, öz növbəsində, planeti istiləşdirən karbon dioksid emissiyalarının son 20 ildə ən yüksək səviyyəyə çatmasına və "daha yüksək temperaturda kilidlənməsinə" töhfə verib.

• Güclü yağışların səbəb olduğu sel və torpaq sürüşmələri bölgədə yüzlərlə insanın ölümünə və milyardlarla dollar itkiyə səbəb olub.

• Boliviya, Braziliya, Paraqvay, Uruqvay və Argentinanın ərazilərini əhatə edən Parana-La Plata hövzəsində quraqlıq 1944-cü ildən bəri ən pis olub. Çayın aşağı axını su elektrik enerjisi istehsalını azaldıb və ölkələri su elektrik enerjisi mənbələrini çirkləndirici qalıq yanacaqlarla əvəz etməyə məcbur edib.

• Çili 14 ildir davam edən meqa-quraqlığın məngənəsindədir - son 1000 ildə regionda ən şiddətli quraqlıq

• Buzlaqların əriməsi pisləşdi, 2022-ci ilin yayında And buzlaqlarında qar örtüyü demək olar ki, tamamilə itdi. Qaranlıq buzlaqlar, nəticədə daha çox günəş radiasiyasını udaraq əriməni daha da sürətləndirdi.

• Latın Amerikası və Karib hövzəsi ölkələrində insanların yalnız təxminən 60 faizi kəskin hava hadisələri üçün erkən xəbərdarlıq sistemləri ilə əhatə olunub.

DogruXeber.az
Asiman Əsədsoy