gundem / sosial / dunya / Səhiyyə / Cəmiyyət
22.08.2023, 13:34
Tədqiqat: Hər gün çirkli hava ilə nəfəs alan insanlarda demens inkişaf riski artır
Əvvəlki tədqiqatlar əsasən qalıq yanacaq kimi digər mənbələrdən gələn hissəciklərin çirklənməsinə diqqət yetirdiyi halda, tədqiqatçılar demensiya ilə əkinçilik və ya meşə yanğınları nəticəsində çirklənmə arasında daha güclü əlaqə tapıblar...
Gündəlik olaraq, xüsusilə meşə yanğınları və ya kənd təsərrüfatı mənbələrindən çirklənmiş hava ilə nəfəs alan insanlar, sağlamlıq problemləri siyahısına artan demans riskini əlavə etməlidirlər.
"DogruXeber.az" CNN-ə istinadən bildirir ki, yeni bir araşdırma, çirklənmə səviyyələri ətraf mühitin hava keyfiyyəti milli standartlarını aşmadıqda belə bir birləşmə taparaq, hissəciklərin çirklənməsinin demensiyaya potensial təsirini araşdırıb. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, dünyada 55 milyondan çox insan demensiyadan əziyyət çəkir.
Əvvəlki tədqiqatlar əsasən qalıq yanacaq kimi digər mənbələrdən gələn hissəciklərin çirklənməsinə diqqət yetirsə də, tədqiqatçılar demansın kənd təsərrüfatı və ya meşə yanğınlarından qaynaqlanan çirklənmə ilə daha güclü əlaqəsini tapdılar.
"Geriyə baxmaq həqiqətən çox məna kəsb edir, əsasən beyinə təsirlərə baxdığımıza görə və kənd təsərrüfatı, bildiyimiz kimi, çoxlu pestisidlərdən istifadə edir", tədqiqat müəllifi Dr Sarah Dubowski Adar, dosent professor elm, Miçiqan Universitetinin İctimai Sağlamlıq Məktəbində CNN epidemiologiyasına bildirib.
O qeyd edib ki, pestisidlər heyvanlar üçün neyrotoksindir və insan beyninə təsir edə bilər.
Meşə yanğınları təkcə ağacları və otları deyil, həm də evləri və digər tikililəri yandırır, potensial olaraq daha ciddi ekoloji problemlər yaradır.
Partiküllər və ya PM2.5 kömür və təbii qazın, avtomobillərin, kənd təsərrüfatının, meşə yanğınlarının, tikinti sahələrinin və torpaq yolların yandırılması nəticəsində yarana bilər.
O, kiçikdir və ağciyərlərə və ya qan dövranına dərindən nüfuz edərək bədənin müdafiəsini keçə bilər.
Cənubi Kaliforniya Universitetində qocalmanın neyroelminin sədri Dr. Kaleb Finç CNN-ə deyib ki, “Siqaretlərdə olduğu kimi, nəfəs almaq üçün faydalı hissəciklər deyə bir şey yoxdur”. "Havanın çirklənməsi ilə bağlı demək olar ki, hər şey siqaret tüstüsü ilə edilir."
DogruXeber.az
Fatimə Kamalqızı