Oslo Universitetinin Norveç alimləri kəşf ediblər ki, Yerin mantiya keçid zonasında (MTZ) 410-670 kilometr dərinlikdə olan su tektonik plitələrin hüdudlarından uzaqda baş verən püskürmələr - plitədaxili vulkanizmə təsir göstərə bilər.

"DogruXeber.az" xəbər verir ki, tədqiqat "Geochemistry, Geophysics, Geosystems” (GGG) elmi jurnalında dərc olunub.

MTZ suyun ringwoodit və vadsleyit kimi minerallarda saxlandığı Yer mantiyasının təbəqəsidir. Su ora subduksiya yolu ilə daxil olur, bu prosesdə tektonik plitələrin mantiyaya batması prosesi gedir.

Bununla belə, MTZ-də suyun paylanması qeyri-bərabərdir, bu da səthdə geoloji proseslərə təsir göstərir. Mütəxəssislərin fikrincə, mantiyanın keçid zonasında bir neçə rütubət okeanı saxlanıla bilər.

Alimlər MTZ-də suyun harada yığıldığını müəyyən etmək üçün son 400 milyon ilin məlumatlarını təhlil ediblər. Onlar aşkar etdilər ki, plitədaxili vulkanizmin 42-68%-i su ilə zəngin MTZ bölgələrində baş verir.

Korrelyasiya xüsusilə MTZ-də suyun 30-100 milyon il saxlandığı bölgələrdə güclüdür. Bu onu göstərir ki, MTZ-ni nəmləndirmək və vulkanik fəaliyyətə başlamaq üçün uzun müddət subduksiya tələb olunur.

Məsələn, Şərqi Asiya, Şimali Amerikanın qərbi və şərqi Avstraliya MTZ-nin nəmlənmiş hissələri üzərində yerləşir, bu da onların vulkanik fəaliyyətini izah edir. Eyni zamanda, Hind okeanı, cənub-şərqi Afrika və cənub Atlantik okeanı vulkanizmin praktiki olaraq olmadığı MTZ-nin quru əraziləri üzərində yerləşir.

Tədqiqat mantiyadakı suyun Yer səthindəki geoloji proseslərə necə təsir etdiyini anlamağa kömək edib. O, həmçinin son 200 milyon il ərzində vulkanik fəaliyyətin qlobal modellərini izah edir.